Do 2005 roku ustanawianie tłumaczy przysięgłych odbywało się bez weryfikacji. Tłumaczem przysięgłym mogli zostać absolwenci studiów filologicznych. Prezes Sądu Okręgowego ustanawiał tłumaczy przysięgłych i prowadził listę biegłych tłumaczy. Egzamin na tłumacza przysięgłego został wprowadzony na podstawie ustawy z dnia 27 grudnia 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz. U. 2004.273.2702). Ustawa ta weszła w życie 28 stycznia 2005 r. Tłumaczem przysięgłym może zostać osoba po zdaniu egzaminu przed Państwową Komisją Egzaminacyjną powołaną przez Ministra Sprawiedliwości. Egzamin składa się z części pisemnej i ustnej. Do egzaminu ustnego mogą przystąpić tylko kandydaci, którzy zdali część pisemną. Część pisemna egzaminu trwa cztery godziny i polega na tłumaczeniu 4 tekstów, w tym dwóch z języka polskiego na język obcy i dwóch z języka obcego na język polski. Można uzyskać maksymalnie 200 punktów, a ocenę pozytywną otrzymują kandydaci, którzy uzyskali co najmniej 150 punktów. Część ustna składa się z jednego tłumaczenia a vista i jednego tłumaczenia konsekutywnego. Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania przez kandydata z części pisemnej egzaminu wynosi 200 punktów. Ocenę pozytywną części ustnej otrzymuje kandydat, który uzyskał co najmniej 150 punktów. Dz.U.05.15.129
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI
z dnia 24 stycznia 2005 r.
w sprawie szczegółowego sposobu przeprowadzenia egzaminu na tłumacza przysięgłego (Dz. U. z dnia 26 stycznia 2005 r.)
Na podstawie art. 4 ust. 7 ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz. U. Nr 273, poz. 2702) zarządza się, co następuje: § 1. Egzamin na tłumacza przysięgłego, zwany dalej „egzaminem”, jest przeprowadzany przez zespół egzaminacyjny wyznaczony przez Przewodniczącego Państwowej Komisji Egzaminacyjnej, zwanego dalej „Przewodniczącym Komisji”, zgodnie z przepisami o trybie działania Państwowej Komisji Egzaminacyjnej. § 2. 1. Termin i miejsce egzaminu wyznacza Przewodniczący Komisji. 2. Przewodniczący Komisji powiadamia kandydata na tłumacza przysięgłego, zwanego dalej „kandydatem”, o terminie i miejscu egzaminu nie później niż na 21 dni przed dniem egzaminu. § 3. 1. W czasie egzaminu niedozwolone jest korzystanie przez egzaminowanego z materiałów pomocniczych, a w szczególności ze słowników, podręczników i innych opracowań, a także pomocy innych kandydatów, z zastrzeżeniem ust. 2. 2. W czasie egzaminu pisemnego kandydat może korzystać z przyniesionych przez siebie słowników. § 4. 1. Członkowie zespołu egzaminacyjnego sprawują nadzór nad prawidłowym przebiegiem egzaminu. 2. Przewodniczący zespołu egzaminacyjnego może wykluczyć z egzaminu osobę, która w trakcie jego trwania korzysta z niedozwolonej pomocy, pomaga innym uczestnikom egzaminu lub w inny sposób zakłóca przebieg egzaminu. 3. Wykluczenie zostaje odnotowane w protokole, o którym mowa w § 12 ust. 1. § 5. 1. Część pisemną egzaminu przeprowadza się w wydzielonej sali, w warunkach zapewniających samodzielną pracę osób, które do niego przystąpiły. 2. Przed wejściem na salę egzaminacyjną osoba przystępująca do egzaminu jest obowiązana do okazania zawierającego zdjęcie dokumentu potwierdzającego tożsamość kandydata oraz dowodu uiszczenia opłaty egzaminacyjnej. 3. W trakcie egzaminu osoba, która do niego przystąpiła, może opuścić salę egzaminacyjną po uzyskaniu zgody członka zespołu egzaminacyjnego. Przed opuszczeniem sali osoba wychodząca przekazuje pracę przewodniczącemu lub, w razie jego nieobecności, innemu członkowi zespołu egzaminacyjnego, który odnotowuje godzinę przekazania i zwrotu tej pracy. § 6. Przewodniczący zespołu egzaminacyjnego powiadamia osoby przystępujące do egzaminu o treści przepisów § 3, § 4 ust. 2 oraz § 5 ust. 3. § 7. 1. Część pisemną egzaminu wszyscy kandydaci zdają tego samego dnia w tych samych godzinach. 2. Część pisemna egzaminu polega na tłumaczeniu 4 tekstów: 1) dwóch z języka polskiego na język obcy, w tym jednego, który jest pismem sądowym, urzędowym albo tekstem prawniczym; 2) dwóch z języka obcego na język polski, w tym jednego, który jest pismem sądowym, urzędowym albo tekstem prawniczym. 3. Część pisemna egzaminu trwa 4 godziny. 4. Pisemna praca egzaminacyjna zostaje opatrzona kodem cyfrowym. Praca zostaje odkodowana dopiero po ocenie pisemnych prac egzaminacyjnych wszystkich kandydatów. 5. Na pracy pisemnej kandydatowi nie wolno umieszczać swojego nazwiska ani żadnych innych danych pozwalających ustalić jego tożsamość. § 8. 1. Po przeprowadzeniu części pisemnej egzaminu zespół egzaminacyjny ustala jego wynik, stanowiący sumę punktów przyznawanych za następujące elementy oceny, osobno, każdego z 4 tekstów: 1) do 10 punktów za zgodność treści przekazanej w tłumaczeniu z treścią oryginału; 2) do 15 punktów za terminologię i frazeologię subjęzyka specjalistycznego; 3) do 10 punktów za poprawność gramatyczną, ortograficzną i leksykalną (leksyka niespecjalistyczna); 4) do 10 punktów za zastosowanie rejestru (stylu funkcjonalnego) języka właściwego dla danego rodzaju tekstu; 5) do 5 punktów za znajomość formalnych zasad wykonywania tłumaczeń uwierzytelnionych. 2. Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania przez kandydata z części pisemnej egzaminu wynosi 200 punktów. 3. Ocenę pozytywną z części pisemnej egzaminu otrzymuje kandydat, który uzyskał co najmniej 150 punktów. § 9. 1. Część ustna egzaminu jest przeprowadzana w terminach wyznaczonych przez Przewodniczącego Komisji, nie wcześniej jednak niż po upływie 7 dni od dnia zakończenia części pisemnej egzaminu, z zastrzeżeniem ust. 3. 2. Do części ustnej egzaminu dopuszcza się kandydatów, którzy uzyskali ocenę pozytywną z części pisemnej egzaminu. 3. Przewodniczący Komisji może w wyjątkowych wypadkach wyznaczyć termin części ustnej egzaminu w terminie krótszym niż określony w ust. 1. § 10. 1. Część ustna egzaminu polega na tłumaczeniu: 1) konsekutywnym (egzaminator odczytuje lub odtwarza tekst z przerwami na tłumaczenie) z języka polskiego na język obcy dwóch tekstów, w tym jednego, który jest pismem sądowym, urzędowym albo tekstem prawniczym; 2) a vista (kandydat otrzymuje do tłumaczenia tekst w formie pisemnej) z języka obcego na język polski dwóch tekstów, w tym jednego, który jest pismem sądowym, urzędowym albo tekstem prawniczym. 2. Teksty do tłumaczenia a vista wręczane są kandydatowi bezpośrednio przed tłumaczeniem. 3. Część ustna egzaminu jest utrwalana za pomocą urządzeń rejestrujących dźwięk. § 11. 1. Po przeprowadzeniu części ustnej egzaminu zespół egzaminacyjny ustala jego wynik, stanowiący sumę punktów przyznawanych za następujące elementy oceny, osobno, każdego z 4 tekstów: 1) do 10 punktów za zgodność treści przekazanej w tłumaczeniu z treścią oryginału; 2) do 15 punktów za terminologię i frazeologię subjęzyka specjalistycznego; 3) do 10 punktów za poprawność gramatyczną, ortograficzną i leksykalną (leksyka niespecjalistyczna); 4) do 10 punktów za zastosowanie rejestru (stylu funkcjonalnego) języka właściwego dla danego rodzaju tekstu; 5) do 5 punktów za poprawność fonetyczno-intonacyjną, dykcję i płynność wypowiedzi. 2. Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania przez kandydata z części pisemnej egzaminu wynosi 200 punktów. 3. Ocenę pozytywną części ustnej otrzymuje kandydat, który uzyskał co najmniej 150 punktów. § 12. 1. Z przebiegu egzaminu sporządza się protokół. 2. Protokół podpisują przewodniczący i wszyscy członkowie zespołu egzaminacyjnego, którzy brali udział w przeprowadzeniu egzaminu. 3. Przewodniczący zespołu egzaminacyjnego przekazuje protokół oraz utrwalony za pomocą urządzeń rejestrujących dźwięk zapis części ustnej egzaminu Przewodniczącemu Komisji, który jest obowiązany do ich przechowywania przez okres 5 lat od dnia podpisania protokołu przez ostatniego członka zespołu egzaminacyjnego. 4. Kopia protokołu jest przekazywana Ministrowi Sprawiedliwości, który na jego podstawie wydaje niezwłocznie świadectwa potwierdzające nabycie uprawnień do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego. § 13. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 27 stycznia 2005 r.